«قندواره‌ای» به حلاوت زبان شیرین تبری/ «اینجه فارسی گب بزوئن ممنوع هسه»

اینجه فارسی گب بزوئن ممنوع هسه، همه خواننه با زبون و لهجه شه جان مار گب بزنن، بووئن و بشنوون و شه جان زبون جا کیف هاکنن.

آمل نیوز- قربانعلی مسافر / «اینجه فارسی گب بزوئن ممنوع هسه، همه خواننه با زبون و لهجه شه جان مار گب بزنن، بووئن و بشنوون و شه جان زبون جا کیف هاکنن.»

جشنواره بومی محلی نوجوان چمازنی، «خجیر فرصت هادا تا امه وچوون دانش آموز بتونن با شه مار زبون اته کش دیگه انس بئیرن و با شه خار رخت و لباس محلی، کالچرم، پش جرب، کل لمه، پش کلا، شلیطه و محلی دامن برنامه اجرا هاکنن.»

بله، درسته. اینجا صحبت فارسی ممنوع هست و همگی برآن شدند تا برای نخستین بار در یک جشنواره بومی محلی مازندران فقط به لهجه و زبان مادری خود فکر کنند، صحبت کنند و لذت ببرند تا خوشی آن بسیار شیرین و دلچسب باشد.

تبری مازندرانی وِرد زبان نوجوان مازنی

اداره کل فرهنگ و ارشاد مازندران در طرح ابتکاری و نوین دست به برگزاری نخستین جشنواره بومی محلی نوجوان مازنی زد که در آن همه مخاطبان دانش‌آموزان رده‌های مختلف سنی بودند و از شهرها، روستاها و مناطق مختلف به میدان آمدند تا زبان اصیل، پرمحتوا و دلچسب تبری را از فراموشی در بیاوردند و گرد کهنگی و زوال را از روی ان بزدایند.

علاوه بر حفظ فرهنگ اصیل و ناب مازندرانی، آداب و رسوم، زبان زیبای تبری و ماندگاری آن برای نسل های آینده، از دیگر دستاوردهای این جشنواره در گام نخست تجربه اش گردهم آمدن والدین و فرزندان و انجام کارهای گروهی فاخر و ارزشمند بود درحالی که این روزها جامعه به شدت از فاصله عمیق و خطرناک بین پدر، مادر و فرزندان رنج می برد در این اقدام بزرگ فرهنگی و هنری خانواده ها در کنار فرزندان دغدغه مند شدند و برای ایجاد آثار اثرگذار و ماندگار روزهای بچگی و کودکی خود را زنده کردند.

در بسیاری از برخوردهای صمیمانه، دوستانه و حتی جلسات رسمی و نشست های استانی بسیاری از مردم ترک، کرد و لر زبان و دیگر اقوام کشور می‌بینیم که همگان با زبان مادری و لهجه بومی و محلی خود صحبت می‌کنند، مشاهده می‌کنیم که از کودک گرفته تا بزرگسالان زبان‌های دیگر در برخوردهای عادی روزمره نیز زبان مادری خود را فراموش نکرده و به همه زبان و لهجه ترجیح می‌دهند ولی جالب است تا یک همشهری آملی، بابلی، نوری، ساروی و یک مازندرانی حتی در محاوره روزانه با والدین، بستگان، هم کلاسی‌ها و اقوام خود زبان شیرین مادری و لهجه مازنی را فراموش می‌کند و معمولا فارسی زبان به سخن می‌گشاید.

جشنواره ابتکاری و نوآورانه به نام نوجوان مازنی

این ضعف بزرگ ما مازندرانی‌ها باعث شده تا زبان مازندرانی و تبری به شدت تهدید شود، روز به روز گرد کهنگی و فراموشی بر روی آن نشسته تا اینکه سال‌های آینده هیچ خبری از زبان تبری مازندرانی نباشد.

در گام نخست این جشنواره آثار به صورت مجازی بررسی شد و از تاریخ ۶ تا ۲۴ فروردین امسال آثار برتر به اجرای حضوری در حضور داوران برجسته درآمد.

همچنین آئین اختتامیه با اقدام ابتکاری و نوآورانه از مجریان نوجوان منتخب برای اجرای استفاده شد که با زبان و لهجه زیبای خود شیرین ویژه به مراسم بخشیدند.

بیش از ۲ هزار دانش‌آموز با ارسال یک هزار و ۱۴۱ اثر در هفت بخش نخستین جشنواره بومی محلی نوجوان مازنی شرکت کردند و در پایان از ۲۰۰ برگزیده حائز رتبه‌های برتر با اهدای تندیس، لوح سپاس و هدایای نقدی قدردانی شد.

بسیاری از آثار نخستین جشنواره بومی محلی نوجوان مازنی برگرفته از قصه‌ها و افسانه‌هایی به قدمت بیش از یک قرن گردآوری شده و آداب رسوم ناب مازندرانی، طبخ غذاهای محلی، تنقلات مازندران و فرهنگ اصیل تبری با زبان و لهجه محلی با ثبت ۱۰ هزار دقیقه فیلم به نمایش درآمد.

در کانال جشنواره بومی محلی نوجوان مازنی در پیام رسان ایتا فضای مجازی بیش از یک میلیون بازدید ثبت شده و بالاترین بازدید با ثبت ۲۴ هزار نفر برای یکی از آثار منتخب بود.

نوری‌ها بالاترین مشارکت را در جشنواره نوجوان مازنی داشتند

دانش‌آموزان دبستان ۱۲۰ نفری طلوع روستای معصوم آباد بخش چمستان شهرستان نور بالاترین مشارکت در جشنواره را با ارسال ۹۰ اثر به نام خود ثبت کردند.

تقدیر از یک پدر شهید گمنام و فرزندان شهیدان خانزاده و حاجی زاده از شهدای مداقع حرم اهل بیت نیز بر ارزش معنوی جشنواره بیش از گذشته افزود تا به نسل های نوجوان و جوان آینده‌ساز ایران اسلامی آموخته شود که قهرمانان واقعی ایران اسلامی شهدا، ایثارگران و جانبازان هستند و همیشه نقطه قوت و اعتلای ایران عزیز و آباد هستند.

لباس‌های رنگارنگ و زیبای محلی مازندران بر تن نوجوان و دانش‌آموزان بسیار جذاب و دیدنی بود حتی گروه سرود منتخب از شهرستان محمودآباد نیز با پهن کردن تور ماهیگیری و زنبیل برنج اصالت برنجکاری، شالیکاری و صیادی خود را به نمایش درآورد.

نقالی از بخش‌های پرمخاطب و مهیج جشنواره بوده که نقال کوچک اندام برتر با گرز آهنین خود به زبان مادری وقایع اساطیری ایران و توران را از زبان آرش کمانگیر بازگو کرد.

زبان شیرین تبری مازندرانی در جشنواره بومی محلی نوجوان مازنی به قدری جامع و حاکم بود که حتی باقرزاده معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش به دلیل اینکه نمی‌تواند با زبان شیرین مازندرانی با مردم این خطه خونگرم و مهمان نواز لب به سخت گشاید عذرخواهی کرد.

سید میثم موسوی دیگر نوجوان مازندرانی نیز در آئین تقدیر دست به حرکت جالب زد و زمانی که نامش بدون پیشوند سید توسط مجری جشنواره اعلام شد، از مسؤولان برگزاری به زبان شیرین و زیبای مادری درخواست کرد تا در دوره‌های آینده جشنواره بومی محلی نام او در بین برگزیدگان به صورت کامل و با واژه سید بیان کنند.

معاون وزیر آموزش و پرورش در آئین اختتامیه نخستین جشنواره بومی محلی نوجوان مازنی یکی از مهمترین و بهترین دستاوردهای این جشنواره را همراهی ویژه والدین و فرزندان در کنار هم دانست و اظهار کرد: در سال های گذشته این همراهی کمتر به چشم می آمد بنابراین باید همراهی همیشگی و مداوم پدران، مادران و فرزندان تقویت شود.

اصغر باقرزاده، افزود: یاد گرفتن گویش های مختلف یک مهارت خاص است و هر فرد باید برای عدم فراموشی زبان و لهجه خود تلاش کند.

معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با اعلام اینکه هویت ریشه و اصل ما محسوب می شود، تصریح کرد: هر درختی که ریشه مستحکم ر خاک دارد بسیار استوار، پایدار و محکم است و هر سال گل و میوه می دهد ولی با ریشه ضعیف و شکننده نمی توان قدرتمند بود زیرا با حادثه و ضربه نابودی به بار می آید.

زبان؛ مهمترین عوامل هویت در کشور

باقرزاده با بیان اینکه هویت باعث حفظ و اعتلای دین، فرهنگ، اعتقادات و ارزش های مان می شود، یادآور شد: ارکان و ریشه های هویت فراوان است و جغرافیا یکی از رکن ها محسوب می شود.

وی با اعلام اینکه مهمترین عوامل هویت زبان است که می تواند هویت را بسیار مستحکم کند، بیان کرد: برخی هویت ها در دنیا با زبان معرفی می‌شوند پس زبان رکن مهم هویتی است.

وی با بیان اینکه از نزدیک نخستین جشنواره بومی و محلی نوجوان مازنی را دنبال می‌کردم، ادامه داد: در این رویداد نوجوانان و نونهالان محتواهای ویژه را با معرفت و توانمندی تمرین کردند و نشان دادند می‌توانند همانند گذشته تصمیم‌ساز باشند.

معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه امروزه نوجوانان در معرض آسیب‌های اجتماعی بی‌شمار و متنوع قرار دارند، یادآور شد: اگر برای نوجوانان موقعیت‌های مناسب و موقعیت اجتماعی سالم فراهم شود با ابزار مثبت و سازنده دست به کارهای بزرگ می‌زند.

وی با اعلام اینکه اگر موقعیت مناسب برای جوانان فراهم شود به موقعیت‌های نامناسب کشانده نمی‌شود، افزود: همه مسؤولان و خانواده‌ها جز به خوشبختی و رشد فرزندان نمی‌اندیشند.

باقرزاده گفت: نخستین جشنواره بومی محلی نوجوان مازنی توانست بسیاری از خانواده‌ها و دانش‌آموزان را درگیر مسائل بومی و محلی ارزشمند کند پس باید از این جشنواره به عنوان الگویی ارزشمند و مفید که نتایج بسیار خوبی را در برداشت، به مدارس مختلف، مناطق و استان‌های مختلف معرفی شود.

نوجوان مازنی پایلوت جشنواره های بومی محلی کشور شود

مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز برگزاری جشنواره‌های بومی و محلی را باعث ارتقا و اعتلای بیشتر فرهنگ بومی آن مناطق دانست و گفت: برگزاری این جشنواره‌ها در رده سنی نونهالان و نوجوانان بسیار ارزشمند و فاخر است.

کاظم نظری افزود: برگزاری رویداد بومی محلی نوجوان مازنی در نخستین تجربه خود توانست نویدبخش روزهای خوب در آینده باشد همچنین این رویداد برای نخستین بار در کشور برگزار شده است و باید استان‌های دیگر کشور از مازندران به عنوان الگو و پایلوت بهره مناسب گیرند.

مدیرکل دفتر هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: استعدادهای بسیار خوب و قدرتمندی در کشورمان ایران اسلامی وجود دارند که لازم است شناسایی و بارور شوند.

نظری با اعلام اینکه باید نسل جوان به ایران آباد و وطن زیبای خود افتخار کند و با افتخار زبان، لهجه، آداب و رسوم بومی و محلی مناطق خود را فراگیرد، یادآور شد: با برگزاری جشنواره‌های بومی و محلی شاهد معرفی استعدادهای پنهان و نهفته به جامعه هنری و فرهنگی کشور خواهیم بود تا بیشتر بتوان از آنها استفاده کرد.

وی با بیان اینکه باید زمینه شناسایی، رشد و بالندگی استعدادهای بومی و محلی مناطق کشور در بین نسل نونهالان، نوجوان و جوان مهیا شود، خاطرنشان کرد: لازم است مسؤولان فرهنگی و هنری اهتمام ویژه به خرج دهند و دست به شناسایی و رشد استعدادهای بالقوه و مهیا کردن شرایط بالفعل شدن آنها را فراهم کنند.

لزوم برگزاری جلسات استانی به زبان بومی و محلی مازندران

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران هم با زبان شیرین مازنی صحبت کرد و گفت: در عصر و زمانی قرار داریم که گرد فراموشی بیشتر از هر زمان دیگر بر زبان تبری مازندران نشسته و باید همه ما در مسیر احیا و پویایی آن تمام توان خود به کار بگیریم.

حسین جوادی افزود: جشنواره بومی و محلی نوجوان مازنی در راستای احیای پویایی لهجه و زبان مازنی گام های مفید و ارزشمند برداشته و حجم زیادی از آثار ارسالی به جشنواره به زبان و لهجه شیرین مازندرانی بوده است.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران تصریح کرد: یکی از ویژگی های بارز این جشنواره همراهی خانواده و دانش آموزان بوده است، با توجه به اینکه بسیاری از داوری اجراها در شهرهای مختلف را نظارت داشتم والدین زیادی با دغدغه و حساسیت پیگیر اجرای فرزندان شان بودند.

جوادی با اعلام اینکه در عصری قرار داریم که زبان تبری مازندران به شدت تهدید می شود، یادآور شد: البته کلمات و اصطلاحات فراوانی به عنوان زبان تبری بسیار با زبان اصلی مردم این دیار در گذشته فاصله دارد ولی باید قدر زبان و لهجه خود را بدانیم.

وی با اعلام اینکه در این جشنواره شاهد اشک ها و لبخندهای نوجوانان بودیم، ادامه داد: بسیاری از نوجوانان در پی عدم اجرای مطلوب تحت تأثیر احساسات قرار می گرفتند و اشک می ریختند که این مهم نشان می دهد فرزند خطه مازندران نسبت به زبان خود وابستگی، عرق و علاقه خاص دارد.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران با اشاره به اینکه اجرای آئین اختتامیه جشنواره نوجوان مازنی نیز در اقدام نوین به نوجوانان برجسته و برگزیده سپرده شده است، بیان کرد: این جشنواره حاصل یک طرح ابتکاری زیبا بوده که تمام مازندران را تحت تأثیر خود قرار داده است.

وی یادآور شد: حدود ۲ هزار خانواده به صورت مستقیم و نزدیک به ۱۰ هزار خانواده به صورت غیرمستقیم درگیر و پیگیر این جشنواره بودند هرچند معاون فرهنگی و پرورشی وزارت آموزش و پرورش هم بر جشنواره از پایتخت کشور کنترل و نظارت داشت و از طریق فضای مجازی بسیاری از اجراها را مشاهده کرد که نشان می دهد دکتر باقرزاده به عنوان یکی از متولیان ارشد دانش آموزان بسیار به مسائل دانش آموزی حساس بوده است.

جوادی گفت: در نخستین جشنواره بومی محلی نوجوان مازنی بیش از 2 هزار دانش آموز این استان شمالی کشور شرکت کردند.

زبان مادری همیشه شیرین، دلچسب و جذاب است

نماینده مردم نور و محمودآباد در مجلس که مشتاقانه با زبان شیرین مادری وارد صحبت با مخاطبان شد، اظهار کرد: در بسیاری از مراسم ها و جلسات رسمی بسیاری از استان ها همانند آذربایجان و اردبیل مسؤولان با زبان بومی و محلی خود صحبت می کنند ولی در شمال کشور و مازندران این ضعف وجود دارد که در جلسات و نشست ها مسؤولان و مدیران با لهجه محلی خود صحبت نمی کنند.

ولی الله فرزانه افزود: یکی از مباحث مهم این جشنواره بومی و محلی در کنار هم قرار گرفتن و کار جمعی والدین و فرزندان است زیرا یکی از ضعف های پس از پیروزی انقلاب اسلامی که طی سال های گذشته پررنگ تر شده است عدم دورهم بودن و گرد هم جمع شدن خانواده ها، والدین و فرزندان است که باید هرچه زودتر این ضعف جبران و ترمیم شود.

وی با قدردانی از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران مبنی بر برگزاری جشنواره بومی محلی نوجوان مازنی و سلیقه خوبی که در جشنواره حاکم بود، گفت: مازندران مهد علم، دانش، فرهنگ، هنر و آداب و رسوم است هرچند این استان شمالی از دیرباز دیار عالمان، فقها، اندیشمندان و سیاستمداران بود.

فرزانه گفت: محمودآباد هم شهرستانی زیبا و توریستی است که از سواحل دریای خزر برخوردار است که سالانه شاهد سفر مسافران و توریست های فراوان به این شهر گردشگرپذیر هستیم.

دبیر اجرایی نخستین جشنواره بومی محلی نوجوان مازنی که پیگیر جدی برگزاری اختتامیه جشنواره به زبان محلی و اجرا توسط استعدادهای کشف شده دانش آموز در این رویداد بود، اظهار کرد: این جشنواره با هدف ترویج، حفظ اصالت، فرهنگ و زبان مازندرانی برگزار شد و به صورت ابتکاری فعالیت خود را آغاز کرد.

مهیار کمانگری افزود: گام نخست این جشنواره در دی ماه سال گذشته برداشته شد و پس از پنج ماه تلاش شبانه روزی، آثار به صورت مجازی و اجرای حضوری توسط داوران مجرب به روزهای پایانی رسید.

نمایش رسوم و طبخ غذاهای بومی در جشنواره نوجوان مازنی

دبیر اجرایی نخستین جشنواره بومی محلی نوجوان مازنی تصریح کرد: از بین بیش از ۲ هزار شرکت کننده در این رویداد مهم فرهنگی و بومی یک هزار و ۱۴۱ اثر داوری شد و در پایان ۲۰۰ نفر به عنوان نفرات برگزیده حائز رتبه های برتر شدند.

کمانگری با اشاره به اهدای تندیس جشنواره، لوح سپاس و هدایای نقدی به نفرات برتر هشت رشته جشنواره همانند مجری گری، سرود، نقالی، خاطره گویی و قصه گویی، تصریح کرد: امیدواریم با حمایت مسؤولان کشوری و استانی سال آینده شاهد برگزاری دومین دوره این جشنواره بومی و محلی باشیم.

وی یادآور شد: در آئین اختتامیه جشنواره نوجوان مازنی مسؤولان و معاونان حوزه های فرهنگ و هنر وزارتخانه های آموزش و پرورش و فرهنگ و ارشاد اسلامی حضور داشتند و از نزدیک شاهد اجرای تعدادی از نفرات برتر بودند.

دبیر اجرایی نخستین جشنواره بومی محلی نوجوان مازنی گفت: با توجه به برگزاری نخستین جشنواره نوجوان مازنی در مازندران این جشنواره با نظر معاون وزیر آموزش و پرورش به عنوان پایلوت انتخاب شده و سال آینده در سراسر کشور با توجه به زبان محلی، فرهنگ و اصالت بومی هر استان پیگیری می شود.

نگذاریم زبان شیرین تبری رو به فراموشی برود

به گزارش فارس، باید همه مازندرانی ها دست به دست هم داده و برای اعتلای فرهنگ ناب، آداب و رسوم، مفاخر، زبان اصیل و گویش مختلف مازندرانی خود تلاش شبانه روزی داشته باشیم تا آیندگان بدانند در چه استان بزرگ و غنی زندگی می کنند و به زبان و لهجه تبری خود ببالند.

باید صحبت کردن مازندرانی و تمرین یادگیری توسط والدین در روزهای نخست رشد و نمو کودکان و فرزندان شان به یک باور قوی تبدیل شود و دیگر کسی در گوشه گوشه این استان سبز و پهناور زبان فارسی را دلیل برتری نداند.

لازم است با دستور مسؤولان ارشد مازندران، جلسات استانی و نشست های شهری و شهرستانی برای احیا و حفظ دستاوردهای عظیم، با زبان تبری برگزار شود.

بیاییم همه مازندرانی‌ها به یکدیگر قول دهیم تا در هر جای دنیا یک هم استانی خود را زیارت کردیم با زبان شیرین مازندرانی صحبت کرده و روزهای شیرین و خاطرات گذشته را مرور کنیم.