عواقب زایمان‌های انتخابی

ثبت تاریخ تولد خاص کمتر از یک دهه در کشور باب شده و بیشتر گریبانگیر دهه ۹۰‌ها شده است؛ به نظر می‌رسد که رشد فضای مجازی در این زمینه بسیار اثرگذار بوده است.

بررسی وضعیت ثبت تاریخ تولد در مورخ ۸۸/۸/۸ نشان می‌دهد که خانواده‌ها در این مدت بیشتر به فکر فرزند آوری سالم بودند.

ثبت تولد ۱۲ نفر در تاریخ ۸۸/۸/۸ در استان مازندران و به تبع آن در کشور نشان می‌دهد که مسائل در این دوران چندان مورد توجه نبوده و حفظ سلامتی نوزدان در اولویت قرار داشت.

ثبت تاریخ تولد لاکچری گریبانگیر دهه نودی‌ها شده و از تاریخ ۹۴/۴/۴ به بعد سیر صعودی داشته است.

پیش‌بینی دو برابر شدن تولد 99/9/9

سید مجتبی فاطمی مدیرکل ثبت احوال مازندران وضعیت تاریخ تولدهای ثبت شده در روزهای خاص را به این ترتیب اعلام کرده است: در ۴ تیرماه سال ۹۴، ۱۱۹ تولد، پنجم مردادماه سال ۹۵، ۱۶۹ تولد، ۶ شهریور ۹۶، ۱۵۱ تولد، هفتم مهرماه سال ۹۷، ۱۵۵ مورد و همچنین در تاریخ هشتم آبان ماه ۹۸، ۱۵۷ تاریخ تولد ثبت شده که پیش‌بینی می‌شود تعداد موالید ۹۹/۹/۹ به دو برابر وضعیت فعلی برسد.

در تکمیل این گزارش بنا دارم ابتدا دلیل حساسیت‌های به وجود آمده رسانه‌ای را از زبان کارشناس مامائی که به شدت منتقد وضعیت به وجود آمده در ثبت تاریخ تولد رند است انعکاس دهم و پس از آن برنامه‌ها و اقدامات مسئولان امر را منتشر کنم.

فاطمه یوسفی کارشناس ارشد مامائی که این روزها به صورت مجازی برگزاری کارگاه‌های آموزش باردار آسان را در دستور کار دارند در همین ارتباط اظهار کرد: عده‌ای از خانواده‌ها برای ثبت تاریخ تولد رند بحث زایمان‌های زودرس را دردستور کار قرار می‌دهند.

وی با تشریح عواقب ناگوار زایمان‌های انتخابی از تاریخ ۳۵ هفته به بعد، اظهار کرد: وزن مغز در هفته ۳۵ بارداری تقریباً برابر با دو سوم وزن آن در هفته ۴۰ است.

خطرات زایمان زودرس

این کارشناس مامایی اضافه کرد: تعجیل در زایمان زودرس به ویژه در سن ۳۵ هفتگی خطر بروز اختلالات یادگیری و رفتاری را تشدید کرده، خطر فلج مغزی نوزادنی که بین ۲۴ تا ۳۶ متولد شدند سه برابر بیشتر است، مخاطرات فلج مغری بعد از سن سی و هفت هفتگی کمتر است.

وی ادامه داد: ریه‌های کودکان دیرتر از سایر عضو به تکامل می‌رسد که از مشکلات زایمان‌های پیش از هفته سی‌وهفتم است.

یوسفی یادآور شد: وزن‌گیری جنین از هفته سی‌وهفتم به بعد انجام می‌شود خانواده‌ها به محض وارد شدن در هفته سی‌وهفتم تصمیم به ختم بارداری می‌کنند در صورتی که وزن گیری جنین بعد از هفته سی‌وهفتم انجام می‌شود.

این کارشناس مامائی با اعلام اینکه بهترین سن زایمان هفته چهلم است، گفت: اگر به هر دلیل قرار است که سزارین انجام شود در هفته ۳۹ به بعد باشد، یعنی هفته ۳۹ بارداری به اتمام رسیده و ختم بارداری در آستانه ورود به هفته چهلم انجام شود.

وی اضافه کرد: زایمان قبل از هفته ۳۹ توصیه نمی‌شود، مگر اینکه مشکلاتی وجود داشته باشد که مادر قادر به ادامه بارداری تا هفته چهلم نباشد.

یوسفی یادآور شد: علاوه بر وزن گیری در هفته ۳۷ به بعد توده‌های چربی در جنین شکل می‌گیرد که در سرما و گرما و تروماهای وارده از بیرون مانع آسیب به بدن انسان می‌شود.

این کارشناس ارشد مامائی ادامه داد: از هفته ۳۷ به بعد جنین هم در حال وزن‌گیری بوده و شکل‌گیری توده‌های چربی در بدنش انجام می‌شود و اگر این چرخه کامل نشود فرزند پس از تولد در برابر عوامل بیرونی آسیب‌پذیر می‌شود.

وی خاطر نشان کرد: درست است که از ۳۷ به بعد ممکن است در برخی موارد زایمان انجام شود و مشکلی هم ایجاد نشود، اما برخی از خانواده‌ها در هفته ۳۶ بارداری با این استدلال که تا هفته سی‌هفتم فاصله چندانی نیست اصرار به ختم بارداری دارند در صورتی که در هفته ۳۶ ممکن است ریه‌های جنین بلوغ کامل پیدا نکرده و بچه باید در ان آی سی‌یو بستری شود و مشکلات خاص خودش را دارد و مادر نخستین نفری است که آسیب می‌بیند.

اگر خانواده‌ای علاقمند به سلامت فرزندش باشد همین چند دلیل کوتاه که در مجال این گزارش است می‌تواند قانع کننده باشد.

حساسیت‌ها نسبت به جلوگیری از زایمان زودرس در روی کاغذ و در مواجه با رسانه‌ها بین مسؤولان بهداشتی و درمانی ایجاد شده است و متولیان امر معتقد هستند که به دلیل مخاطراتی که جامعه را تهدید می‌کند همه تلاش خویش را برای جلوگیری از زایمان‌های زودرس در دستور کار دارند.

*ممنوعیت سزارین در مرکز دولتی مازندران

در همین ارتباط سید محمدمهدی غفاری رئیس بیمارستان امام خمینی(ره) ساری در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، اظهار کرد: با توجه به اینکه مرکز دولتی مشغول فعالیت هستم  و نظارت کامل وجود دارد زایمان سزارینی شکم اول برنامه‌ریزی شده نداریم، زایمان‌های طبیعی هم تاریخش قابل پیش‌بینی نیست.

 وی ادامه داد: در زایمان‌های دوم و سوم هم با گروه زنان صحبت کردیم که در این تاریخ برنامه‌ریزی از پیش تعیین شده برای این روز انجام نشود و تنها زایمان‌های اروژانسی در دستور کار قرار گیرد.

به گزارش فارس، انتظار است که متولیان امر در مراکز درمانی از افراط و تفریط در این زمینه بپرهیزند که عدم پذیرش زایمان‌های سزارینی در موعد مقرر خود زمینه ایجاد بازار سیاه و جذب ماداران باردار به سمت مراکز خصوصی را فراهم می‌کند.

یحیی‌پور رئیس بیمارستان نیمه شعبان ساری هم از تمهیدات انجام شده برای جلوگیری از زایمان زود رس در این مرکز درمانی طی تاریخ ۹۹/۹/۹ خبر داد.

وی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، اظهار کرد: به فوق تخصص‌های زنان اعلام کردم که هر فردی قرار باشد که زایمان خارج از چهارچوب تعیین شده وزارت بهداشت را در این مرکز برنامه‌ریزی کند چک ۵ میلیارد تومانی به عنوان وثیقه در اختیار مرکز قرار دهد تا بتوانیم خسارت‌های عدم اعتبار بخشی در صورت بررسی وزارت بهداشت را از این قِبل جبران کنم.

رئیس بیمارستان نیمه‌شعبان ساری اضافه کرد: به هیچ وجه نوبت برنامه‌ریزی شده برای سزارین در این مرکز ثبت نشده است، به صورت رندم روازنه ممکن است پنج مورد سزارینی داشته باشیم.

رئیس بیمارستان نیمه‌شعبان ساری در پاسخ به این سوال که چه تعداد سزراین می‌توانید انجام دهید،گفت: به لحاظ زیرساختی مشکلی نداریم اما منع قانونی در این زمینه داریم.

سزارین‌های غیرعلمی انجام نمی‌شود

وی با اعلام ثبت تاریخ لاکچری به نظر بنده هیچ پایه و ارزش علمی ندارد، گفت: قبل از دریافت دستورالعمل‌های وزارت بهداشت بنده با متخصصان زنان و زایمان این مرکز اعلام کردم که سزارین‌های غیرعلمی انجام نمی‌شود.

رئیس بیمارستان نیمه‌شعبان ساری ادامه داد: وزارت بهداشت اهرم‌های برای جلوگیری از سزارین قرار داده اما بنده معتقد هستم به جای این اهرم‌های فشار نرخ سزارین را افزایش داده و حمایت‌های بیمه‌ای حذف شود.

وی گفت: تا موقعی که‌ هزینه‌های سزارین آزاد نشود چندان نمی‌توانیم در کنترل زایمان‌های زودرس موفق عمل کنیم.

یحیی‌پور در پاسخ به این سوال که با توجه علاقمندی مردم به ثبت تاریخ تولد خاص پیش‌بینی می‌کنید که چه تعداد زایمان سزارین در بیمارستان‌های شما انجام شود،گفت: با توجه به اهرم فشاری که ما قرار دادیم و حساسیت‌های که وزارت بهداشت ایجاد کرده فکر نمی‌کنیم بیشتر از هفت مورد سزارینی داشته باشیم.

وی ادامه داد: در حال حاضر به دلیل شرایط خاصی که در بیمارستان ایجاد کردیم تعداد زایمان‌های طبیعی ما در حال افزایش است و در ماه گذشته با رشد ۴۵ درصدی مواجه بودیم.

اعتراف تلخ و دیرهنگام

رئیس بیمارستان نیمه شعبان ساری، خاطر نشان کرد: در گذشته بیش از ۹۰ درصد سزارین انجام می‌شد و تعداد زایمان‌های طبیعی ما زیر پنج درصد بوده است، البته آن تعداد سزارین‌های که ذکر شده بیشترشان تکراری بوده و به لحاظ پزشکی امکان زایمان طبیعی وجود ندارد.

قلعه‌سری رئیس سابق بیمارستان شفا و مسؤول فعلی بخش نوزادان این مرکز درمانی با یحیی‌پور در ارتباط با مخاطرات زایمان‌های زودرس هم نظر بوده است.

وی اظهار کرد: این مرکز مشکلی برای پذیرش بیماران به ویژه مادران باردار ندارد، یک مقطعی که حساسیت خاصی نسبت به سزارین وجود نداشت نزدیک به ۳۵۰ مورد زایمان در ماه انجام می‌شد.

قلعه‌سری خاطر نشان کرد: در حال حاضر به دلیل اینکه امکانات این مرکز مناسب است، بیماران بدحال را به این مرکز درمانی منتقل می‌کنند از طرفی تعداد سهامداران این مرکز هم رو به افزایش است.

وی اضافه کرد: در حال حاضر روزی ۱۰ مورد زایمان هم انجام می‌شود در کنار زایشگاه بخش نگهداری نوزدان و ان آی سی هم باید پاسخگو باشد که این ظرفیت وجود دارد.

مسؤول سابق بیمارستان شفا ساری در ارتباط با ثبت تاریخ تولد لاکچری، بیان کرد: این فرهنگ اشتباهی است که برخی از خانواده‌ها به متخصصان زنان فشار می‌آورند.

وی در پاسخ به این سوال که در گذشته بیشتر زایمان‌ها در این مرکز سزارین بوده یا طبیعی،گفت: در حال حاضر با توجه به حساسیت‌های که وزارتخانه ایجاد کرده به سمت زایمان طبیعی سوق داده می‌شود اما در گذشته بیش از ۹۵ درصد سزارین بوده و پس از دریافت تذکر تعداد زایمان‌های کاهش پیدا کرده است و در حال حاضر ۴۰ درصد زایمان‌های بیمارستان طبیعی است در حال حاضر واقعا اجازه داده نمی‌شود.

*تهمیدات ویژه دانشگاه علوم پزشکی مازندران برای ۹۹/۹/۹

اسدی معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مازندران در پاسخ به این سوال که چه تعداد زایشگاه در دانشگاه علوم پزشکی مازندران فعال است و برای پیشگیری از زایمان‌ها زودرس چه اقداماتی انجام شده اظهار کرد: ۳۰ زایشگاه در استان مازندران فعال است که ۱۷ زایشگاه دولتی و مابقی مربوط به بخش خصوصی و تامین اجتماعی است که متوسط موالید روزانه استان مازندران در سال ۹۹ حدود ۷۰ نفر است.

اسدی در پاسخ به این سؤوال که برای تاریخ ۹۹/۹/۹ و برای جلوگیری از زایمان‌های زودرس دانشگاه علوم پزشکی مازندران چه اقداماتی انجام داده است،افزود: در حوزه معاونت درمان وزارتخانه و بهداشت بحث تاریخ‌های خاص حساسیت‌های جدی ایجاد شده و پیش از آن هم یک نامه تاکیدی به همه بیمارستان‌ها برای برنامه‌ریزی و پیشگیری از مداخلات غیر ضروری و تعجیل در ختم بارداری به ویژه در این تاریخ ارسال شده است که اگر مادر به سن ختم بارداری زایمان نرسیده اقدام پیش از موعد انجام نشود.

وی ادامه داد: تیم نظارتی هم در دانشگاه علوم پزشکی فعال شده و ارزیابی عملکرد مراکز بیمارستانی در دستور کار است.

معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مازندران ادامه داد: لیست‌های سزارین که از قبل تعیین نوبت می‌شوند در پذیرش دریافت شده و دلایل سزارین به صورت جدی بررس شود که اقدامات لازم برای پیشگیری از زایمان‌های زود رس مورد بررسی قرار گیرد.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا لیست نوبت زایمان‌های سزارین تاریخ ۹۹/۹/۹ مشخص شده است، گفت: ممکن است برخی از مراکز درمانی از قبل تعیین نوبت کرده باشند و حتی برخی‌ها زایمان‌ها هم تابع شرایط خاص است و اگر از قبل تعیین شود همکاران ما بررسی کرده و جمع‌بندی آن را به دانشگاه ارسال می‌کنند.

اسدی ادامه داد: به صورت کلی از سال ۹۶ به این طرف روند کاهشی سزارین به ویژه در سزارین نخست‌زا داشتیم.

معرفی متخلفان به مراجع قضایی نظام پزشکی

وی در پاسخ به این سوال که اگر تعداد موالید در تاریخ ۹۹/۹/۹ از روند معمولی بیشتر باشد چه برخوردهای دانشگاه علوم پزشکی با متخلفان احتمالی انجام می‌دهند و اصلا چه اهرم فشاری در اختیار دانشگاه قرار دارد، پاسخ داد: اگر تخلفی در این ارتباط انجام شود مسؤول فنی بیمارستان‌ها اعمال قانون می‌شوند و پزشکان و متخصصان زنانی که اقدام به سزارین پیش از موعد کرده باشند به مراجع قضایی نظام پزشکی معرفی می‌شوند.

معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مازندران تعداد زایمان در هشت ماهه اول سال ۹۹ استان مازندران بیش از ۱۵ هزار مورد بوده که ۵ هزار و ۳۰۰ نفر زایمان طبیعی و ۱۰ هزار زایمان به صورت سزارین داشته‌اند و این آماری است.

وی اضافه کرد: در حال حاضر درصد سزارین ما در هشت ماه اول سال ۹۹ به ۶۵ درصد رسیده و تعداد سزارین نخست ما ۶۲ درصد که نسبت به سال‌های قبل سیر کاهشی را پیدا کرده است.

معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مازندران ادامه داد: در ارتباط با سزارین شیوه‌ای وجود دارد که هر سه ماه وضعیت زایمان مراکز مورد ارزیابی قرار گرفته و مراکز و پزشکانی که زایمان بیش از اندازه دارند اخطار دریافت می‌کنند و اگر بیش از سه اخطار در طول سال داشته باشند درجه اعتبار بخشی آنها کاهش پیدا می‌کند و خود مراکز درمانی هم نسبت به این موضوع حساس هستند.

وی یادآور شد: بیمارستانی در غرب استان مازندران درصد سزارین بالای داشته که با اعمال قانون درصد سزارین این مرکز پائین‌تر از سطح متوسط استان کاهش پیدا کرده است.

اسدی در پاسخ به این سوال که آیا احتمال دارد که آمار تعداد سزارین‌ها در اختیار مراکز درمانی قرار نگیرد،گفت: نه اطلاعات و آمارها از کانال‌های مختلف در اختیار دانشگاه قرار می‌گیرد و سیستم‌های ثبت مراکز پزشکی وجود دارد.

وی در پاسخ به این سوال که پیش‌بینی‌ شما این است که چه تعداد زایمان در تاریخ ۹۹/۹/۹ به ثبت برسد،افزود: این تاریخ خاص است و خانواده‌ها بسیار پیگیر این جریان هستند و باید با اطلاع‌رسانی به موقع حساسیت‌ها و مخاطرات زایمان‌های زودرس به مردم اعلام شود.

معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مازندران در پاسخ به این سوال که دانشگاه علوم پزشکی مازندران چه مقدار حساسیت در این زمینه ایجاد کرده است، افزود: به دلیل حساسیت‌های ایجاد شده پزشکان ما چندان تمایلی به سزارین ندارند و بیشتر اصرار از جانب مردم است.

ثبت ۱۵۰ تولد غیرعادی است

وی در پاسخ به این سوال که اگر تعداد موالید استان مازندران که در حال حاضر به طور میانگین ۷۰ نفر است و به عدد ۱۵۰ برسد غیرعادی است،گفت: وقتی با افزایش ۱۰۰درصدی مواجه باشیم ممکن است زایمان‌های غیرطبیعی داشته باشیم اما به دلیل خاص بودن این تاریخ احتمال دارد افرادی که روز زایمان‌شان با فاصله دو یا سه روزه تا تاریخ ۹/۹/۹۹ داشته باشند تمایل داشته باشند که زایمان در این روز اتفاق بیافتد.

تلاش برای گفت‌وگو با یک خانم در آستانه زایمان و علت علاقمندی به ثبت این تاریخ تولد بی‌نتیجه ماند اما گفت‌وگوی کوتاه ما با مادری که تاریخ تولد ۸/۸/۸۸ فرزندش ثبت شده بود،اظهار کرد: اصلا بنده به این تاریخ توجهی نداشتم، سلامت فرزندم بیشتر برایم حائز اهمیت بوده است و خیلی راحت بهتون هیچ مزیتی محسوب نمی‌آید.

نگارنده با وام گرفتن از اظهارات کارشناس ارشد مامائی عنوان تولد تلخ را برای این گزارش انتخاب کرده تا حساسیت‌های علمی و پزشکی مطرح شده در این ارتباط را به خانواده‌ها منتقل کند و پیشاپیش به عنوان یک خبرنگار تولد همه متولدان تاریخ ۹۹/۹/۹ را تبریک عرض می‌کنم.