دستمزد هر کارگر مرد برای نشاء در شالیزارهای مازندران، درفصل زراعی امسال در روزهای گذشته و شروع جدی فصل نشاء حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار تومان بوده که اکنون و در فصل زراعی جدید به بیش از ۳۰۰ هزار تومان رسیده است.
پیگیریهای میدانی خبرنگار مهر در شهرهای مرکزی مازندران از جمله شهرستان آمل حاکی از آن است که کارگران نشاکار با قرار دریافت حدود ۳۰۰ هزار تومان وارد شالیزارها میشوند و این درحالی است که زنان کارگر نیز برای حضور در شالیزارها دستمزد حدود ۱۲۰ تا ۱۵۰ هزارتومانی از صاحب کارهای خود طلب میکنند.
البته هر کارگری که بخواهد در خزانه برنج، بوته شالی رابرای نشاء در شالیزار آماده کند، دستمزد به مراتب بالاتر از نشاگر مرد درخواست میکند.
نگرانی از ادامه دار شدن افزایش دستمزدها
شالیکاران شهرهای مرکزی مازندران میگویند دستمزد درخواستی امسال نهتنها نسبت به سال گذشته بیشتر از دو برابر شده، بلکه ممکن است در زمان اوج نشای شالیزارها نیز افزایش یابد.
کار کردن در خزانه برنج به خاطر سختی شرایط کار، گرانترین نرخ دستمزد را دارد. کشاورزانی که مجبورند برای کار در شالیزارهای خود از کارگران روزمزد استفاده کنند باید علاوه بر دستمزد، صبحانه، نهار و عصرانه آنها را هم تأمین کنند.
یک کشاورز ساکن در یکی از روستاهای بخش مرکزی آمل دراین رابطه به خبرنگار مهر گفت، طلب حدود ۳۰۰ هزار تومانی کارگران نشاء کار برای یک روز کاری واقعاً شوک آور بوده و در توان پرداختی من نبود.
حسین عباسی افزود: متأسفانه راهی هم برای قبول نکردن وجود ندارد و به اجبار به دنبال کارگرهایی هستیم که با قیمت پایینتری برای نشا برنج حاضر شوند.
وی، دلیل افزایش ناگهانی دستمزد کارگران نشاء کار را رویه بد و عادت هرساله عدهای فرصت طلب و سودجو به عنوان سرکارگر بیان کرد و گفت: برخی افراد به عنوان سرکارگر که نقش معرفی نشاء کاران به کشاورزان را دارند، تعیین کننده نرخ دستمزدها هستند و هرچی دلشان بخواهد تعیین میکنند.
نبود نظارت و متولی پیگیری امور
یک کشاورز دیگر هم در این رابطه گفت که کم شدن فاصله نشاءکاری بین شالیکاران برخی شهرستانهای مازندران سبب شد تا تقاضا برای بکارگیری نشاءکار بالا رفته و در نتیجه دستمزد روزانه هر کارگر افزایش یابد.
محمد اکبری افزود: متأسفانه انجمن و تشکیلاتی که پیگیر و نرخ متعادل برای فصل نشاء و دیگر خدمات مورد نیاز کشاورزان در مراحل کاشت، داشت وبرداشت برنج باشد، در مازندران وجود ندارد و در چنین وضعیتی هرکسی ساز خود را میزند.
وی اضافه کرد: از مشکلات دیگر برای برخی کشاورزان این است که به علت باتلاقی بودن برخی شالیزارها، امکان استفاده از ماشین آلات برای کشت مکانیزه برنج وجود ندارد و باعث میشود در زمان غرق آب کردن شالیزار پس از کاشت نشاء، بوتههای نشاءکاری شده در زیر آب برود و خسارت روی دست کشاورزان بگذارد.
هر چند کشت مکانیزه در چند سال گذشته مورد تاکید دولت قرار گرفته، و بر اساس آمار جهاد کشاورزی مازندران هم اکنون بیش از صدها بانک نشاء و چندین هزار دستگاه ماشین نشاء کار در استان وجود دارد، اما همچنان در بیش از ۵۰ درصد شالیزارهای استان نشاءکاری به صورت سنتی و با دست انجام میشود.
عزیزاله شهیدی فر رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران با اشاره به آغاز کشت شالیزاری در استان میگوید: امسال سال پررونق کشاورزی در استان خواهد بود و تاکنون بیش از ۹۰ درصد شالیزارهای استان کشت شدهاند.
وی با بیان اینکه اگرچه سیل به بخش کشاورزی استان خسارت زیادی وارد کرد اما با احیای خزانههای برنج و تأمین بذر، دوباره کشت شالی از سر گرفته شد، گفت: کشاورزان و شالیکاران نگرانی نداشته باشند و دولت پای کار سیل ایستاده است.
وی با اشاره به روند دستمزد و هزینههای تولید اظهار داشت: دستمزد کارگران یک امر توافقی بین مالک زمین و کارگر است اما درصد قابل توجهی از اراضی شالیزاری استان به صورت مکانیزه کشت میشود.
از آنجایی که نشاء مکانیزه نیازمند خزانه ویژه با اندازه مشخصی است و زمین شالیزاری نیز باید یکپارچه سازی و مدیریت و کنترل آبیاری نیز در اختیار کشاورز باشد، هنوز چنین شرایطی در بیشتر از نیمی از شالیزارهای فراهم نیست.
بر اساس آمار جهاد کشاورزی مازندران در حال حاضر فقط در ۶۰ هزار هکتار از شالیزارهای استان، طرح یکپارچه سازی و تسطیح زمین صورت گرفته است.
خرد و کوچک بودن زمینهای شالیزاری دلیل اصلی بی رغبتی شالیکاران به کشت مکانیزه است، این درحالی است که به گفته کارشناسان جهاد کشاورزی، کشت مکانیزه برنج به کاهش ۵۰ درصدی هزینهها و افزایش ۱۵ درصدی تولید میانجامد.
مازندران با داشتن حدود ۲۲۰ هزار هکتار شالیزار و تولید یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن برنج سفید ۴۲ درصد نیاز کشور را تأمین میکند.