اخیرا برخی از کارشناسان خبر شیوع سرطان در مازندران را می‌دهند که این مسئله نگرانی‌هایی را ایجاد کرده است. این کارشناسان علاوه بر دلیل ارثی بودن این بیماری سخت، دلایل دیگری، چون مصرف مواد شیمیایی، وجود فاضلاب و تلنبار زباله‌ها را در شیوع سرطان موثر می‌دانند. به تازگی پروفسور محمد اسماعیل اکبری رئیس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه ۱۰ هزار نفر سالانه در کشور به سرطان مبتلا می‌شوند، اعلام کرده: «شایع‌ترین انواع سرطان‌ها مربوط به مازندران است. از هر ۱۰۰ هزار ابتلا ۵۰ هزار مورد مربوط به این استان می‌شود.»
دغدغه سدسازی هراز به‌جای دغدغه حذف زباله‌ها
سحر که یکی از شهروندان آمل است درباره انتشار خبر افزایش سرطان در مازندران به خبرنگار جوان می‌گوید: «اینکه بیماری سرطان در میان آملی‌ها شیوع پیدا کرده یا نه را نمی‌دانم، اما این خبر به گوش‌مان رسیده و باعث دل‌نگرانی‌مان شده است.»
او ادامه می‌دهد: «یکی از عوامل سرطان همین زباله‌های تلنبار شده در کنار رود هراز است که پروژه سدسازی در این رود نیز شروع شده. مردم نسبت به این مسئله معترضند و می‌گویند که مسئولان به جای دغدغه پروژه سدسازی باید دغدغه حذف این زباله‌های تلنبار شده را داشته باشند. همچنین با ورود شیرابه‌های این زباله‌ها داخل سد، سموم وارد آب می‌شود و بیماری‌های زیادی را برای مردم ایجاد می‌کند.»
تپه‌هایی از زباله هکتار‌ها زمین را دربرگرفته است
سهیل اولادزاد، فعال محیط زیست در مازندران معتقد است که علت افزایش سرطان در این استان به سوءمدیریت در حذف زباله‌ها و نبود تصفیه‌خانه‌های فاضلاب در برخی از شهرهای مازندران دارد. این فعال محیط زیستی به خبرنگار جوان می‌گوید: «آمار افزایش بیماری سرطان در مازندران مربوط به بیماری‌های گوارشی می‌شود که استان‌های شمالی مانند مازندران با توجه به حجم زباله‌ای که دارند و جانمایی که برای محل دفن این زباله‌ها درنظر گرفته شده در رتبه اول بیماری سرطان قرار دارد.»
او ادامه می‌دهد: «زباله‌هایی که از ساعت ۹ شب از جلوی درب خانه‌ها جمع می‌شود وارد محل‌هایی به نام دفن زباله جمع می‌شود و تپه‌های بسیار بزرگی از زباله را ایجاد می‌کنند. در سال‌های متمادی نظارت و مدیریت مناسبی برای این زباله‌ها وجود نداشته و کاری در این زمینه انجام نشده است. این تپه‌های زباله هکتار‌ها زمین را دربرگرفته و نیاز به اقدام فوری و جدی دارد. زیرا با توجه به اینکه جلگه مازندران در تمام نقاط حوزه آبریز یکسانی دارد اگر یک قسمت آلوده شود بقیه قسمت‌ها نیز به سرعت آلوده می‌شوند.»
این فعال محیط زیست اظهار می‌دارد: «یک بخش عظیم آلودگی مازندران را زباله‌های عظیم تشکیل داده و البته شیرآبه‌هایی که از این زباله‌ها وارد آبخوان‌های ما می‌شود و از آنجا به زمین‌های کشاورزی و منابع آبی انتقال می‌یابد و در نتیجه به سفره شهروندان می‌رسد.»
۳ میلیون و ۳۰۰ هزار جمعیت در مازندران بدون تصفیه‌خانه فاضلاب!
اولادزاد می‌گوید: «تا زمانی که محل دفن زباله‌های قائم شهر در یک متری رودخانه تلار قرار بگیرد و محل دفن زباله‌های آمل نیز در چند قدمی رودخانه هراز باشد و همچنین اقدام به ساخت سدی در کنار همین زباله‌ها شود، شاهد شیوع سرطان در مازندران خواهیم بود.»
این فعال محیط زیستی با بیان این مسئله که بسیاری از مسئولان اولویت مسائل عمرانی را تشخیص نمی‌دهند، اظهار می‌دارد: «مازندران با ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار جمعیت به اندازه ۳۰ هزار نفر تصفیه‌خانه فاضلاب ندارد. آن‌وقت مسئولان با افتخار اعلام می‌کنند که در عید نوروز مازندران شاهد حضور ۲۰ میلیون نفر جمعیت بوده است! این فاضلاب و زباله تولید شده چنین جمعیتی کجا می‌رود؟ چرا برای آن تصمیم‌گیری صحیحی نمی‌شود؟»
سهیل اولادزاد می‌گوید: «ما اگر مسئولان به جای سدسازی و جاده‌سازی‌های بیشتر بودند به فکر ساماندهی وضعیت نامناسب زباله‌ها و فاضلاب‌ها می‌بودند این میزان سرطان در مازندران وجود نداشت و تعداد خانواده‌هایی که ناراحت از دست دادن عزیزان‌شان در اثر این بیماری هستند به شدت کاهش پیدا می‌کرد.»
مسئولان اجرایی به مازندران نگاه تفرج‌گاهی دارند
محمد دامادی، نماینده مردم ساری در مجلس شورای اسلامی به مسئله ورود گردشگران به مازندران اشاره می‌کند و معتقد است که نبود مدیریت صحیح مسئولان اجرایی کشور برای حذف آلودگی‌های ناشی از فاضلاب و زباله‌های ایجاد شده از سوی گردشگران باعث آلودگی این استان شده است. او به خبرنگار جوان می‌گوید: «به‌دلیل ورود گردشگران بسیار به مازندران و شهر ساری، زباله‌هایی بیش از آنچه که باید تولید می‌شود و این مسئله نیاز به مدیریت صحیح دارد. این موضوع بسیار واضح است و همه آن را می‌دانند به جز مسئولان اجرایی کشور! البته برخی از این مسئولان برای تفریح به مازندران می‌آیند و از نزدیک مشکلات آن را مشاهده می‌کنند، اما گویا درک این مسئله را ندارند.»
این نماینده مجلس اظهار می‌دارد: «مازندران ۳ میلیون نفر جمعیت دارد و جمعیت شناور بسیاری نیز در آن وجود دارد. این جمعیت نیاز به زیرساخت‌های مناسب و مدیریت صحیح دارد. اما متاسفانه نگاه مسئولان به این مسئله نگاه تفرج‌گاهی است.»
دامادی با اشاره به این موضوع که در سطح استان مازندران حتی یک مجموعه برای مهار زباله‌ها وجود ندارد، می‌گوید: «در ساری دچار مشکلاتی از قبیل: دفن زباله هستیم. در بسیاری از روستا‌های ساری، زباله‌ها را داخل جنگل‌ها می‌ریزند و مشکلات محیطی فراوانی را ایجاد کرده‌اند. ضمن اینکه این زباله‌ها، شیرآبه‌های فراوانی را وارد محیط‌زیست می‌کنند که تولیدات کشاورزی از قبیل: برنج، مرکبات و سبزیجات را آلوده خواهد کرد.»
نماینده مردم ساری می‌گوید: «ما در مجلس پیگیر آلودگی‌های ایجاد شده در مازندران هستیم. اگر مسئولان اجرایی نیز درک‌شان از موضوع آلودگی محیط را بالا ببرند، مشکلات بسیاری حل خواهد شد.»
مرگ ناشی از سرطان در استان مازندران بسیار زیاد است
محسن اعرابی، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مازندران علل شیوع سرطان در مازندران را الگوی نادرست تغذیه‌ای و رفتاری مازندرانی‌ها و استفاده بسیار زیاد سموم شیمیایی کشاورزی می‌داند و در این باره به خبرنگار جوان می‌گوید: «با توجه به اینکه در کشورمان امید به زندگی افزایش پیدا کرده بیماری‌هایی از قبیل سرطان نیز افزایش یافته است. اما در استان مازندران به دلیل اینکه کشاورزی به عنوان شغل اصلی محسوب می‌شود، میزان استفاده از سموم نیز در آن زیاد است و این یکی از عوامل افزایش بیماری‌هایی از قبیل سرطان خواهد بود. همچنین این استان به دلیل نزدیکی به کوه و دریا و کم بودن زمین در حوزه دفع پسماندها، زباله‌ها و فاضلاب از میانگین‌های کشوری بسیار عقب است و مردم این استان در معرض آلودگی مواد شیمیایی و آسیب‌رسان بیشتری قرار گرفته‌اند در نتیجه افزایش بیماری نیز در این استان اتفاق می‌افتد.»
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مازندران ادامه می‌دهد: «۵۰ درصد علت بیماری سرطان مربوط به شرایط الگوی رفتاری و زندگی مردم مربوط می‌شود. مثلا مصرف دخانیات، اعتیاد که باعث شیوع سرطان می‌شوند. همچنین مصرف مواد سرخ کردنی، اضافه وزن و چاقی و ورزش نکردن نیز باعث ابتلا به این بیماری خطرناک می‌شود. عدم مصرف سبزیجات و میوه تازه نیز از دیگر علل مبتلا شدن به سرطان است.»
اعرابی با اشاره به این مسئله که مرگ ناشی از سرطان در استان مازندران زیاد است، می‌گوید: «مازندران در برخی از سرطان‌ها مانند سرطان معده جزء چهار رتبه اول کشور است. این در حالی است که ۷۰ درصد مازندرانی‌ها یا اضافه وزن دارند یا چاق هستند و الگوی مصرفی غذایی نامناسب در میان این افراد نیز شایع است و این مسائل زمینه ابتلا به سرطان را در میان مازندرانی‌ها افزایش می‌دهد.»
زنگ خطر سونامی سرطان
محسن اعرابی تصریح می‌کند: «در کنار الگوی رفتاری و غذایی نامناسب، عوامل محیطی سرطان‌زا مانند نیترات‌ها و نیتریت‌ها در آب و سموم در محیط ابتلا به سرطان را تسریع خواهد کرد؛ بنابراین مردم باید توجه ویژه‌ای به نحوه تغذیه و زندگی خود داشته باشند. همچنین شهرداری‌ها و وزارت ورزش و جوانان فضای مناسبی را برای پیاده‌روی شهروندان در نظر بگیرند و فضای دوچرخه سواری را در شهر‌ها فراهم کنند. در زمینه مصرف دخانیات نیاز به فرهنگ‌سازی مناسب و افزایش قیمت آن داریم. همچنین سازمان جهاد کشاورزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت به کسی که مدرک مهندسی کشاورزی یا گیاه پزشکی دارد اجازه سمپاشی می‌دهند و آن فرد که سمپاشی می‌کند خودش سم را نیز می‌فروشد و به دلیل تعارض منافع در این زمینه سم‌پاش‌ها استاندارد‌های لازم را رعایت نمی‌کنند. در صورتی که این‌کار نیاز به مجوز و نظارت از سوی سازمان جهاد کشاورزی دارد.»
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مازندران می‌گوید: «ما هنوز با سونامی سرطان مواجه نیستیم و تعداد سرطان‌ها در کشور ما پایین‌تر از میانگین اعلامی آن در جهان است. اما با عدم توجه به آلودگی‌ها و عدم رعایت الگوی صحیح مصرفی مردم در جامعه با این سونامی روبه‌رو خواهیم شد. باید بدانیم که سرطان‌ها به عنوان گروهی از بیماری‌های غیرواگیر هستند که سهم زیادی از مرگ را به خود اختصاص می‌دهند. برای حل این مشکل باید کار‌های ویژه‌ای انجام شود و نیازمند همت مردم و مسئولان مربوطه در کنار یکدیگر است. این در حالی است که هر فرد در جامعه مسئول سلامت خودش است و باید سهم خودش در این زمینه را ادا کند.» جوان آنلاین – مهسا گربندی
