شنیدنی های خواندنی یک ژنرال فرهنگی از پایتخت شهدای پرواز ایران

پایگاه خبری آمل نیوز- قربانعلی مسافر / هشت سال جنگ تحمیلی سراسر پر از درس بود و در جنگی نابرابر تمام قدرت های دنیا با مدرن ترین سلاح دنیا به حمایت از رژیم بعثی عراق برآمدند و دلیرمردان کشورمان با دست های خالی توانستند ایستادگی کنند و حتی یک وجب از خاک کشورمان را به دشمن بعثی ندهند.

خاطرات جنگ و خاطره آفرینی شهدا و رزمندگان خواندنی و شنیدنی خواهد بود، هرچند زبان ناتوان و قاصر است از آن همه رشادت، دلیرمردی، دشمن ستیزی، ایثار، از خودگذشتگی و شهامت.

هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی با پرواز بر فراز آسمان آبی و نیلگون کشورمان در جنگ تحمیلی در همه عملیات ها نقش آفرین بود و توانست کارنامه درخشان از خود برجای بگذارد.

مسعود آب آذری پژوهشگر، نویسنده و فیلمساز حوزه دفاع مقدس و هوانیروز ارتش در گفت وگوی تفصیلی با خبرنگار خبرگزاری فارس، حرف های تازه ای داشت که با هم می خوانیم:

*چگونه وارد پژوهش های جنگ در حوزه هوانیروز شدید؟

آب آذری: تقریبا 10 سال از پایان جنگ تحمیلی گذشته بود، حدود سال 1377 به عنوان پژوهشگر وارد هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی شدم، آن روزها جوان بی تجربه ای بودم همانند خلبان هایی که نخستین بار با نداشتن تجربه جنگی، روزهای جنگ را تجربه کرده و خوش درخشید.

قرار بود برای شهید خلبان احمد کشوری قهرمان گمنام کیاکلایی هوانیروز کتاب تدوین کنم، به سراغ متخصصان این بخش رفتم، آن زمان خلبان‌ها همه جوان بودند با تجربیات و خاطرات فراوانی از هشت سال دفاع مقدس و من با دریایی از خاطرات سپهسالار آسمان ایران شهید خلبان احمد کشوری توسط همرزمان جوانش مواجه شدم.

راه سختی رو سپری کردم، جوانی ام را گذاشتم به پای آرمان و هدفی که داشتم، حتی می توان گفت شهید کشوری مسیر زندگی مرا تغییر داد و سعی کردم با عینک خلبانی شهید احمد کشوری که‌ به چشمم زدم به جهان کوچک خودم بنگرم از زاویه دید یک خلبان وطن پرست، یک اسطوره دفاع مقدس و یک قهرمان ملی.

*چه عاملی باعث شد از پژوهش به سمت تألیف کتاب و ساخت فیلم بروید؟

آب آذری: ما سه نفر بودیم من، سرهنگ مرتضی سلطانی از چهره های فنی هوایی و سرهنگ خلبان حجت شاه محمدی البته من کنار آنها با هم به تهیه گزارش و ضبط مصاحبه از خلبان‌ها و پرسنل هوانیروز در پایگاه های مختلف اصفهان، کرمانشاه، کرمان، مشهد و مسجد سلیمان پرداختیم.

اوایل فعالیت در دایره ایثارگران ستاد فرماندهی هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی مستقر بودیم و پاتوق ما اونجا بود، یک جمع صمیمی و خوش مَشرَب در کنار هم بودیم بعدها دفتر حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس هوانیروز را شکل دادیم و پس از آن با تلاش فراوان که جزو نخستین نویسندگان و هنرمندان هوانیروز بودیم، گروه معارف جنگ ستاد هوانیروز را شکل دادیم.

در حقیقت ما سه نفر جزو بنیانگذاران معارف جنگ هوانیروز بودیم، راه طولانی سپری شد تا به این نقطه و هدفی که داشتیم، پلنی که تهیه کرده بودیم برسیم.

هوانیروز همیشه قهرمانِ ارتش رسانه نداشت به خاطر همین خیلی مظلوم واقع شده بود، تأسیس گروه معارف جنگ اتفاق خجسته ای بود که راه هنرمندان، نویسندگان و پژوهشگران را به هوانیروز باز کرد و باعث شد کمی هوانیروز در رسانه ها با تولیدات فرهنگی و هنری پررنگ تر دیده شود.

با ریاست سرهنگ خلبان اردشیر کریم زاده که زحمات زیادی در این مسیر کشیدند، در زمانی که این مجموعه شکل گرفت تمام قد و جانانه پای کار بود البته همیشه قدردان زحمات استاد کریم‌زاده هستیم و در این بین از پژوهش به سمت چاپ کتاب برای ثبت خاطرات و اتفاقات جنگ و نویسندگی و کارگردانی فیلم برای به تصویر کشیدن هوانیروز رفتم.

هم اکنون ۲۶ سال است که با هوانیروز زندگی می کنم، با پنج فرمانده هوانیروز کشور کار کردم و در حقیقت خود را فرزند هوانیروز می دانم.

*هر حرکتی نیازمند انگیزه است، انگیزه فعالیت در هوانیروز چه بود؟

آب آذری: قرار بود اولین و آخرین کتابم با محوریت شهید احمد کشوری باشد ولی وابستگی عاطفی ام به هوانیروز و شهدای پرواز کشور باعث شد که سال های سال می نویسم، فیلم می سازم و در این مسیر فعالیتم تداوم دارد.

هوانیروز در طول دفاع مقدس ۲۱۹ شهید تقدیم انقلاب اسلامی کرده است که من برای بیش از نصف شهدای هوانیروز فعالیت فرهنگی و هنری داشتم، در حقیقت در شهرستان سیمرغ که پایتخت شهدای پرواز ایران است به عنوان استراتژیست های فرهنگی هوانیروز بودیم.

به قول امیر سرتیپ خلبان یوسف قربانی فرمانده سابق هوانیروز و معاون هماهنگ کننده فعلی نیروی زمینی ارتش از ما به عنوان ژنرال فرهنگی یاد می کرد.

*هوانیروز در جنگ تحمیلی چگونه نقش آفرین بود؟

آب آذری: پژوهش های بسیار زیادی در حوزه هوانیروز دارم، هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی در طول جنگ تحمیلی در همه عملیات از حضور هلی کوپترهای کبرا در لَجمَن گرفته تا حمل نیرو مهمات، آذوقه، جابجایی جانبازان و شهدا با هلیکوپترهای ۲۱۴ و شینوک نقش مؤثر داشت.

حماسه رزم و ایثار هوانیروزیان در دوران دفاع مقدس آن چنان درخشان است که قلم در نگارش آن عاجز و زبان در بیان آن قاصر می ماند.

بزرگان زیادی در هوانیروز همچون شهید ایستاده خلبان محسن درخشان، شهید نماز خلبان حسین قاسمی، شهید ایثار خلبان احمد علی نجاریان، شهید خونین شهر متخصص شهید محمدرضا عقیلی، شهید بی سر خلبان میرحسن سجادی نیاکی، شهید سوخته خلبان کشوری و شهدای مقتدری همانند شمشادیان، نمکی، حراف و معصومی افتخارآفرینی فراوان در این مرز و بوم داشتند.

پایوران فنی و خلبانان هوانیروز در هشت سال دفاع مقدس حضور خود را در وجب به وجب و سنگر به سنگر جبهه های غرب و جنوب ایران اسلامی اثبات کردند و خلبان شهید حسین فرزانه دشمن شکن تنگه مرصاد بود، شهید حسنعلی محمودیه چمپیری خون سرخ خود را در دریاچه ارومیه جاری کرد و تخصصان فنی همانند محسن مفیدفر، علیرضا کفاش، حسین بیگ لو، غلامحسین سیاح پور و فتح الله سیلابخوری دوشادوش سردار جنگ های نامنظم شهید دکتر مصطفی چمران به درجه رفیع شهادت نائل شدند.

خلبانانی همانند شهیدان ژولیده پور، بختیاری و بخشی در جزایر مجنون، هورالهویزه، کارون و کرخه شربت شهادت نوشیدند و عملیات‌های حماسه آفرین جنگ از حصر آبادان تا بیت المقدس، فتح المبین، رمضان تا والفجرها و فتح بزرگ فاو و قادر بی حضور هوانیروز شروع و خاتمه پیدا نمی‌کردند.

نقش بارز هوانیروز در جنگ تحمیلی شعار و بزرگ نمایی نیست، در بین 48 هزار شهید ارتش، هوانیروز در طول هشت سال جنگ تحمیلی مطابق با اسناد و مدارک ۲۱۹ شهید گلگون کفن، هشت شهید جاویدالاثر، ۸۴ آزاده و بیش از ۶۰۰ ایثارگر تقدیم ایران اسلامی کرد.

*پس از جنگ تحمیلی هوانیروز چه خدمات ارزشمندی ارائه کرد؟

آب آذری: در بلایای طبیعی عوامل هوانیروز در صحنه بودند، هوانیروز بعد از جنگ هم همیشه نقش آفرین بود، در سیل گرگان، زلزله کرمانشاه و بلایای طبیعی حضور جانانه داشت.

من هم همراه عوامل هوانیروز در کنار مردم زلزله زده و سیل زده برای کمک و امداد رسانی به مردم منطقه حاضر بودیم.

در زلزله های کرمانشاه، سرپل ذهاب و ثلاث برای کمک به مردم زلزله زده در کنار خلبانان و پرسنل هوانیروز بودم هم کار رسانه را برعهده داشتم، هم امداد رسانی، توزیع آذوقه، لباس گرم و وسایل گرمایشی تا هماهنگی با خیران و مسؤولان.

در سیل گلستان قصد کمک به همنوعان را داشتم ولی وقوع سیل در منطقه کیاکلا باعث شد به مردم زادگاهم خدمت کنم.

*از قهرمان هوانیروز چه کتاب هایی به چاپ رساندید؟

آب آذری: اولین کتابم به نام “عبور از نهایت” ویژه شهدای مازندرانی هوانیروز در سال 1383 تا سال 1385 تدوین شد، دومین کتاب هم “مردی با عطر شالی” ویژه شهدای گیلانی هوانیروز، سومین کتاب “چای آخر” مربوط به شهید خلبان احمد کشوری، چهارمین کتاب “ابراهیم در آتش” وصف زندگی قهرمان مظلوم و گمنام مشهدی هوانیروز خلبان شهید ابراهیم فخرایی، پنجمین کتاب “سلحشور چهل ویکم” با موضوع زندگی بهترین خلبان هلی کوپتر اف ۴ دنیا شهید خلبان حسین خلعتبری، ششمین کتاب “خانه ای کوچک با گردسوزی روشن” شهید کشوری به چاپ رسید.

همچنین پژوهشگر “کتاب‌ انگشت باد” با نویسندگی ایرج فلاح بودم که داستانی برای توصیف زندگی 8 شهید هوانیروز است، آخرین کتاب هم “عملیات مرگ” با همکاری نویسنده ابراهیم باقری است که در حال تدوین بوده و به زودی برای استفاده و بهره گیری علاقمندان چاپ و روانه بازار می شود.

در این کتاب در دست چاپ رشادت‌های خلبان جانباز جنگ مسعود نیک مرد از خلبانان هلیکوپتر شکاری کبرا به رشته تحریر در می آید.

*در چه فیلم های مستند و تلویزیونی برای شهدای هوانیروز کار کردید؟

آب آذری: در فیلم های مستند ریشه در آسمان شهید احمد کشوری، ریشه در آسمان شهید شیرودی، ریشه در آسمان شهید یحیی شمشادیان، ریشه در آسمان شهید نصرالله آسیایی و ۲۷۰ درجه غربی با محوریت شهید احمد کشوری به عنوان نویسنده و کارگردان فعالیت داشتم.

لوکیشن بسیاری از مستندها نیز در استان مازندران، استان تهران، ستاد فرماندهی هوانیروز کشور، کرمانشاه، پایگاه یکم شکاری هوانیروز شهید کشوری و ایلام به عنوان محل شهادت شهید خلبان کشوری بوده و با حمایت هوانیروز ارتش، استانداری مازندران و کرمانشاه تولید شد که تاکنون چندین بار از شبکه های سراسری سیما به روی آنتن رفت.

در محل شهادت شهید احمد کشوری واقع در تنگه بینا هم تصاویر و فیلم مستند ثبت شده و معتقدم این شهید همیشه ستاره درخشانی در آسمان هوانیروز ایران است.

علاقه شخصی ام باعث شد تا برای شهدا تحقیق کند، بنویسم و فیلم سازی داشته باشم زیرا به این باور قلبی رسیدم که شهدا

به زندگی فردی و اجتماعی من برکت دادند و همیشه در بدترین شرایط گره های کور را برایم باز کردند زیرا شهدا همیشه گره گشا هستند.

*خانواده شهدای هوانیروز در مسیر نویسندگی و فیلمسازی چه حمایت هایی داشتند؟

خانواده شهدا همیشه بزرگترین حامیان بودند به عنوان مثال با خانواده شهید خلبان کشوری بیش از ۱۵ سال رفت و آمد داشتم، حاجیه خانم مرحوم فاطمه سیلاخوری مادر شهیدان احمد و محمد کشوری همیشه حامی بود، هر روز برخورد با این مادر بزرگ سراسر خاطره بود، اوج ساده زیستی را در این خانه می توانستیم ببنیم و مادر شهید اسطوره ساده زیستی بود.

این مادر شهید همیشه هوای جوانان کیاکلا و مردم شهر خود را داشت، هر کسی مشکل داشت به خانه شان می رفت و مادر شهید پای درد و دل شان می‎نشست واقعا صحبت کردن از یک شیرزن واقعی سخت و دشوار است.

فرش و مبل خونه اش دست دوم بود بارها توصیه کردم شما مادر یک قهرمان ملی و بین المللی هستید و مقداری به وسایل خونه، فرش و مبل قدیمی تان رسیدگی کنید که در جواب گفتند: فعلا نیازی به وسایل جدید ندارم، این وسایل پاسخ زندگی ام را می دهد.

* “جامبلیک” چیست؟

نام یک کتاب از یک معلم شهید است، این اثر با محوریت سردار و معلم شهید شعبان فکوری جویباری با همراهی نویسنده ابراهیم باقری تنها اثر متفاوت من بود که در قالب خاطره داستان طراحی شد.

جامبلیک به معنای جام جهان نمای کوچک درحقیقت نام مجله ای است شهید فکوری خودشان این نامرا انتخاب کرده و آن را در قالب مجله ای چاپ می کرد.

البته پژوهش هایی از شهید خلبان پرویز ذبیحی خلبان اف ۵ نیروی هوایی و معلم شهید علی ولیپور نخستین شهید فرهنگی مازندران انجام دادم همچنین “سلحشور چهل و یکم” هم نام اثری مربوط به امیر سرلشگر خلبان شهید حسین خلعتبری بهترین خلبان اف 4 دنیا است که نویسنده مشترک آن ایرج فلاح بوده که کتاب در قالب مستند داستانی است همانند کتاب ابراهیم در آتش و خانه ای کوچک با گردسوزی روشن که مستند داستانی هستند.

بیاییم در جامعه ای که به برکت خون پاک شهدا نفس می کشیم و زندگی داریم از شهدا بگوییم، زندگی خود را شهدایی کنیم و آنها را الگوی بارز رستگاری و سعادت در دنیا و آخرت در عمل برگزینیم.