اهدای پلاسما؛ اهدای خودکفایی و استقلال دارویی کشور

آمل نیوز- قربانعلی مسافر / اهدای پلاسما عمل خیر و خداپسندانه برای تهیه داروی بیماران خاص است و با تهیه محصولات حاصل پلاسما می‌توان در خودکفایی دارویی و استقلال کشور در زمینه تهیه داروهای خاص گام برداشت.

 این روزها بیشتر با واژه اهدای پلاسما در شهر و روستای محل سکونت خود آشنا شدید و حتی اگر یک بار هم شده این واژه به گوش تان خورده است.

پلاسما به مایع خون گفته می‌شود که از آن داروهایی تهیه شده تا ادامه حیات بیماران خاص همانند بیماران هموفیلی وابسته به این داروها است البته بعضی از بیماران مجبور به تزریق روزانه یا هفتگی این داروها هستند.

اهدای پلاسما همانند اهدای خون یک عمل خیر و خداپسندانه برای تهیه داروهای بیماران خاص است ولی تفاوت‌های فراوان با آن دارد، البته داروهای حاصل از پلاسما به مقدار محدود در دنیا تهیه می‌شود و خرید آنها به سادگی امکان‌پذیر نیست، برای خرید این داروها سالانه ده‌ها میلیون دلار ارز از کشور خارج شده و برای دریافت پلاسما از فرد اهداءکننده از روش پلاسمافرز استفاده شود که در آن فقط بخشی از پلاسما از خون اهدا کننده جدا می‌شود و از مدرن‌ترین تجهیزات بهره گرفته خواهد شد.

کل فرایند اهدا در یک سیستم بسته و کاملا استریل بوده و کل فرایند اهدای پلاسما حدود ۴۵ دقیقه تا یک ساعت طول می‌کشد.

گفته می‌شود پلاسمای مردم ایران از سالم‌ترین پلاسماهای جهان است و در این مورد در مرکز اهدای پلاسمای شهرستان آمل با دکتر امیرحسین عبدالغفاری مدیرعامل شرکت دانش بنیان نوین دارو و بازرس هیأت مدیره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات بیوتکنولوژی ایران هم صحبت شدیم.

تلاش شرکت‌های دانش‌بنیان برای تهیه مشتقات پلاسما

عبدالغفاری در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در شهرستان آمل، با بیان اینکه خون هر فرد از دو بخش اصلی سلول‌ها و پلاسما تشکیل شده است که پلاسما ۵۵ درصد حجم خون را شکل داده و مایعی زرد رنگ بوده که حدود ۹۱ درصد آن آب است.

وی با بیان اینکه در پس از اهدای پلاسما در دو بخش تهیه پلاسما و تهیه دارو فعالیت‌ها آغاز می‌شود که داروهای خاص باید با پالایش پلاسما تهیه شوند که هم فرآیند و هم دانش فنی بسیار سخت و سنگین دارد، اظهار کرد: مرکز اهدای پلاسمای آمل با تلاش یک شرکت دانش‌بنیان در حوزه پلاسمای هایپرایمیون فعالیت دارد.

بازرس هیأت مدیره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات بیوتکنولوژی ایران افزود: در حوزه پلاسما در دو بخش پلاسمای معمولی یا نرمال و پلاسمای هایپرایمیون که کار تخصصی و سختی است فعالیت داریم همچنین رای فعالیت تخصصی بر روی پلاسمای هایپرایمیون و پلاسمای نورمال یک شرکت دانش‌بنیان در آمل مستقر شد که فعالیت در حوزه پلاسمای هایپرایمیون هم‌اکنون در کشور انجام نمی شود و محصولات تنها از راه واردات به کشور می‌آیند.

وی با بیان اینکه برای بیماری‌هایی همانند هاری، هپاتیت و آنتی دی در مادران باردار مشکلاتی داریم که باید محصولات حاصل از پلاسما تهیه شود که فقط وارداتی است، تصریح کرد: در کشور محصول حاصل از پلاسما برای این مشکلات تهیه نمی‌شود جز در بیماری هاری که فقط سازمان انتقال خون آن را تهیه می‌کند البته محصولاتش تهیه نمی‌شود.

عبدالغفاری با اعلام اینکه یک شرکت دانش‌بنیان با فناوری داخلی و بومی توانسته هم دریافت پلاسما را انجام دهد و هم محصول را ایجاد کند، ادامه داد: پرونده‌های دارویی خود را به سازمان غذا و دارو وزارت بهداشت و درمان ارائه کردیم و بررسی‌های اولیه انجام شد بنابراین امیدوارم تا پایان سال ۱۴۰۲ به بحث مطالعات بالینی و ورود به بازار بپردازیم.

وی با اشاره به اینکه در مرکز اهدای پلاسمای آمل هم پلاسمای نورمال و هم پلاسمای هایپری را از داوطلبان می‌کنیم، خاطرنشان کرد: در حوزه  پلاسمای نورمال یک شرکت داخلی فعالیت دارد هرچند شرکت‌های خارجی متعدد فعال هستند که در شرکت داخلی با پلاسمای اهدایی محصولاتی همانند آی وی آی جی و آلبومین که مورد نیاز کشور بوده و همیشه دارای کمبود است را تأمین می‌کنیم.

فعالیت آملی‌ها در حوزه پلاسمای هایپرایمیون

این کارآفرین دانش‌بنیان با بیان اینکه در بخش پلاسمای هایپرایمیون شرکت نوین دارو فعالیت داشته و در آینده محصولات هپاتیت و هاری را تولید می‌کند، متذکر شد: این پلاسما محصول بسیار ارزشمند است که داروهای مورد نیاز کشور را ایجاد می‌کند.

عبدالغفاری با اعلام اینکه مرکز اهدای پلاسمای آمل به عنوان نخستین مرکز اهدای پلاسمای هایپرایمیون در کشور بوده است،گفت: شرکت نوین دارو هم به عنوان نخستین شرکت تولیدکننده محصولات پلاسمای هایپرایمیون در کشور فعالیت دارد که نیاز است تا با آگاهی‌رسانی و اطلاع‌رسانی دقیق به مردم ارزش و اهمیت اهدای پلاسما بازگو شود.

وی با اشاره به اینکه اهدای پلاسما نه در ایران بلکه در همه نقاط دنیا، اروپا و آمریکا انجام شده و محصولات و مشتقات حاصل از پلاسما را تهیه می‌کنند، افزود: هدف‌مان این است تا بتوانیم در آمل با توجه به جمعیت، تفکر و فرهنگ حاکم بتوانیم در زمینه اهدای پلاسما پیشرفت داشته باشیم و این کار ارزشمند و حیاتی برای کشور را توسعه دهیم.

عبدالغفاری با بیان اینکه اهدای پلاسما می‌تواند توسط همه اقشار مردم انجام شود و بخشی از آن می‌تواند به صورت خداپسندانه و خیریه باشد تا هزینه‌اش برای افراد سرطانی استفاده شود،گفت: برای افراد اهداکننده پلاسما مبلغی به عنوان هزینه به داوطلبان پرداخت می‌شود و برای اهداکننده خدمات بهداشتی درمانی، تخفیفات آزمایشگاه، سونوگرافی و عینک لحاظ می‌شود.

وی با اشاره به اینکه امید داریم کارهای بزرگ در زمینه اهدای پلاسما و تهیه محصولات از آن را تکمیل کنیم، ادامه داد: این روند کار بسیار سخت است و اطلاعات کامل و جامع در مورد آن وجود ندارد هرچند آن را نباید با اهدای خون اشتباه گرفت زیرا در اهدای پلاسما قرار نیست اهدای خون انجام شود بلکه باید پلاسمای خون را استخراج کنیم و سلول‌های خونی به بدن بازگشت داده می‌شوند.

تأمین مجدد پلاسمای خون بدن در مدت زمان بسیار کوتاه

این کارآفرین دانش‌بنیان اضافه کرد: بدن در ظرف مدت زمان بسیار کوتاه پلاسمای اهدا شده را تأمین می‌کند و در این بخش هیچ مشکلی وجود ندارد همچنین افراد بالغ بدون مشکل زمینه‌ای و بیماری می‌توانند حدود چهار بار در ماه اهدای پلاسما انجام دهند تا از این پلاسما به عنوان یک ماده اولیه برای تهیه داروهای ضروری و مورد نیاز بیماران سخت استفاده شود.

عبدالغفاری با اعلام اینکه در شرکت دانش‌بنیان تمام تلاش خود را گذاشتیم تا گام بزرگی برای بیماران کشور برداریم، افزود: پلاسمای نورمال از هر فرد جامعه تهیه می‌شود که از آن آلبومین و آی وی آی جی استخراج خواهد شد و بسیاری از کمبودهای موجود در بیماران برطرف می‌شود همچنین با تهیه پلاسمای هایپرایمیون برای موارد خاص همانند هپاتیت به عنوان ایمونوگلوبین ضدهپاتیت و ضدهاری استفاده می‌شود.

وی با بیان اینکه مرکز اهدای پلاسما در آمل از سال ۱۳۹۶ کار خود را آغاز کرد و با شیوع کرونا ویروس دو سال روند فعالیت کند داشت، خاطرنشان کرد: گردش مالی کشورمان برای تهیه داروهای پلاسما ۱.۵ میلیارد یورو در سال است که فشار فراوانی به کشور وارد می‌آورد بنابراین هدف‌مان تأمین ۵۰۰ هزار لیتر پلاسما است که هم‌اکنون این میزان حدود ۳۰۰ هزار لیتر پلاسما بوده که بیشتر شامل پلاسمای نورمال است.

این مسؤول با اشاره به اینکه پلاسمای اهدایی در کشور پس از انتقال به خارج با پالایش تبدیل به محصول شده و دوباره به داخل کشور باز می‌گردد، ادامه داد: ما تنها یک پالایشگاه در کشور داریم و به فکر توسعه پالایشگاه های پلاسما هستیم همچنین براساس اعلام وزارت بهداشت و درمان برای بیماری هاری به محصولی حدود ۱۲۰ هزار ویال در سال نیازمندیم که محصول نهایی وارداتی است و می‌خواهیم آن را در داخل کشور ایجاد کنیم.

لزوم افزایش پالایشگاه‌های پلاسما در کشور

عبدالغفاری با اشاره به اینکه بیش از ۳۰ مرکز اهدای پلاسما توسط شرکت‌های مختلف در بیشتر مناطق کشور همانند تهران، کرج، یزد، رشت و آمل فعالیت دارند که تعداد این مراکز رو به گسترش است، گفت: نخستین مرکز اهدای پلاسمای هایپرایمیون در کشور با استقرار در شهرستان آمل فعالیت دارد.

وی بیان کرد: فعالیت‌مان در حوزه پلاسما در دو بخش تهیه پلاسما و تهیه دارو بوده که داروها باید با پالایش پلاسما تهیه شود و هر دو فرآیند دانش فنی سخت و سنگین دارند.

رئیس پژوهشکده شمال انستیتوپاستور ایران نیز در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در آمل، اظهار کرد: دو گونه پلاسما به نام پلاسمای نورمال و پلاسمای تحریک ایمنی شده یا پلاسمای هایپرایمیون داریم که در نوع دوم پلاسما برای بیماری‌های خاص کاربرد دارد.

تنها ۶ کشور در دنیا تولید داروهای هایپرایمیون دارند

محسن‌ آسوری افزود: به عنوان مثال برای تهیه پلاسمای هایپرایمیون در بخش هپاتیت به افراد واکسن هپاتیت می‌زنند و بعد از مدت مشخص تیتر ضدهپاتیت در بدن بالا می‌رود که به آن پلاسمای تحریک ایمنی شده یا هایپرایمیون گفته می‌شود.

وی با اشاره به اینکه سازمان انتقال خون از سال‌ها قبل به تعداد محدودی از شرکت‌ها اجازه جمع‌آوری پلاسمای نورمال داده است، تصریح کرد: پس از جمع‌آوری پلاسما، این نمونه‌ها به کشور آلمان ارسال شده و پس از تهیه دارو از آن، دوباره کشورمان داروهای تهیه شده را با قیمت کمتر خریداری می‌کرد البته تنها فایده در این پروسه تولید دارو از پلاسمای ایرانی بود و آلودگی در آن وجود ندارد.

آسوری خاطرنشان کرد: با فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان برای نخستین‌بار در کشور برای پلاسمای تحریک ایمنی شده ورود پیدا کردیم و در دومین گام به دنبال ایجاد پالایشگاه پلاسما هستیم.

رئیس مرکز رشد پژوهشکده شمال انستیتوپاستور ایران با اعلام تولید آنتی‌هپاتیت، آنتی هاری و آنتی کزار از پلاسما، یادآور شد: شرکت دانش‌بنیان فعال در مرکز اهدای پلاسمای آمل از سال ۱۳۹۳ فعالیت خود را آغاز کرده و برای نخستین‌بار در سال ۱۳۹۶ وارد شهرستان آمل شد تا فرآیند مطالعاتی قوی‌تر و جامع‌تر داشته باشد.

وی با بیان اینکه تنها ۶ کشور در دنیا تولید داروهای هایپرایمیون دارند، اظهار کرد: فرآیند و دانش فنی این پلاسما بسیار پیچیده است و شرکت دانش‌بنیان ایرانی با دانش بومی توانست دست به اقدام بزرگی بزند و دانش فنی را عملیاتی کرده و فرآیند تولید دارو را اجرایی کند.

استخراج ۶۰۰ سی‌سی پلاسما از حدود ۶ لیتر خون موجود در بدن

آسوری گفت: به دلیل سخت‌گیری‌های زیاد و بجا سازمان غذا و دارو وزارت بهداشت و درمان به خاطر سلامت جامعه فرآیند هایپرایمیون زمان‌بر و بسیار دقیق بوده و امید داریم تا پایان سال ۱۴۰۲ بعد ۱۰ سال تلاش داروهای خاص وارد بازار شوند.

به گزارش فارس، حدود ۸ درصد وزن بدن شامل ۶ لیتر از حجم پیکر یک انسان بالغ را خون تشکیل می‌دهد که حدود ۶۰۰ سی‌سی آن پلاسما است.

برای دریافت پلاسما از فرد اهداءکننده از روش پلاسمافرز استفاده شده که تنها بخشی از پلاسما از خون اهدا کننده جدا می‌شود و این روش از مدرن‌ترین تجهیزات بهره می‌برد.

تمام فرآیند اهدا در یک سیستم بسته و کاملا استریل بوده و با هر بار اهدا، نمونه خون اهدا کننده از هر لحاظ آزمایش شده و فرد از سلامت خود با خبر می‌شود.

تمام فرآیند اهدای پلاسما حدود ۴۵ دقیقه تا یک ساعت طول می‌کشد و بدن انسان‌ها پلاسمای اهدا شده را حدود ۴۸ تا ۷۲ ساعت مجدد تأمین می‌کنند.

براساس استانداردهای جهانی هر فرد سالم متوسط می‌تواند دو بار در هفته پلاسما اهدا کند و افراد سالم می‌توانند تا بیش از ۳۶ بار در سال اهدای پلاسما داشته باشند تا در بهتر زیستن بیماران نیازمند به داروهای مشتق از پلاسما کمک کنند.

بیاییم با اهدای پلاسما دسترسی بیماران خاص نیازمند به داروهای مشتق از پلاسما را آسان‌تر کنیم.